Το έθιμο της Λαγάνας

Δημοσιεύθηκε : Τετάρτη, 10 Μαρτίου 2021
Γράφτηκε από τον/την Iliana Stavrou

 

   Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που αφορά το Έθιμο της Λαγάνας την Καθαρά Δευτέρα,

μας συστήνει η δασκάλα της Ε΄ κ. Παρασκευή Κολοκυθά .

 

 

 

Η ιστορία της λαγάνας

 

(Δημοσιεύθηκε στο αριθ.182 τεύχος της"Βοϊακής γής",Μάρτιος-Απρίλιος 2003)
 

       Το παραδοσιακό  έθιμο της λαγάνας παίζει  πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς  Δευτέρας. Με αφορ­μή λοιπόν αυτή την ιδιαίτερη μέρα ας γνωρίσουμε αναλυτικότε­ρα την ιστορία της, που χάνεται στους αιώνες.
 
      Η λαγάνα  είναι άζυμος άρτος ,δηλ. παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Τέτοιος άρτος πρόχειρος εχρησιμοποιήθη από τους  Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαικό  Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.


          Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα  μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις "Εκκλησιάζουσες" λέει  "Λαγάνα πέττεται" δηλ ."Λαγάνες γίνονται". Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως "Το γλύκισμα των φτωχών". Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της "Καθαρά" προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως "ημέρα κάθαρσης". Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.

 

        Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχή­μα της "κυρα-Σαρακοστής",που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι  όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.

          Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές. Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.



 

Ο κατάλογος του καλού εκδρομέα

Δημοσιεύθηκε : Τρίτη, 03 Οκτωβρίου 2017
Γράφτηκε από τον/την Iliana Stavrou

      

  Οδηγίες για τη εκδρομή

 

 

 • Το πρωί τρώμε ένα απλό πρωινό που να αποτελείται από στερεές τροφές (φρυγανιές, ψωμί, βούτυρο κ.ά.).

• Να αποφύγεις τα υγρά, ειδικά αν σε πειράζει το λεωφορείο.

• Να φοράς ρούχα και παπούτσια αθλητικά.

 

  Μην ξεχάσεις να κρατάς από το σπίτι:

• Καπελάκι

•  Μπουκαλάκι με νερό

• Ό,τι φαγώσιμο θέλεις για το πρωινό ( μπορούμε να αγοράσουμε και από το κυλικείο του Σχολείου , κολατσιό,λίγο πριν φύγουμε )

 Μην ξεχνάς όμως: Μέσα στο λεωφορείο δεν τρώμε!

Προσοχή: Κινητά τηλέφωνα και ηλεκτρονικά παιγνίδια απαγορεύονται για όλους τους μαθητές!!! Προσέχετε, επίσης, πολύ τα χρήματα που θα κρατάτε, να μην τα χάσετε.

 

  Στο λεωφορείο:

 

  • Ανεβαίνουμε και κατεβαίνουμε με μεγάλη προσοχή, χωρίς να σπρώχνουμε ο ένας τον άλλο
  •  Δεν σηκωνόμαστε την ώρα που το λεωφορείο κινείται
  • Αν αισθανθούμε οποιαδήποτε αδιαθεσία ή ενόχληση ενημερώνουμε αμέσως το δάσκαλό μας.

 

  Στα μέρη που θα επισκεφτούμε:

  •  Είμαστε πάντα κοντά στους δασκάλους μας, τους ακολουθούμε, ακούμε τις οδηγίες τους και δεν απομακρυνόμαστε από κοντά του για κανένα λόγο.
  • Είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί στους χώρους που επισκεπτόμαστε.

 

 

Ώρα για διάβασμα!

Δημοσιεύθηκε : Τετάρτη, 27 Σεπτεμβρίου 2017
Γράφτηκε από τον/την Iliana Stavrou

 

Πώς θα πείσετε το παιδί να μελετήσει στο σπίτι.

 

                    «Κάθισε παιδί μου να διαβάσεις».

«Θα τα κάνω αργότερα», «δεν μας έβαλε τίποτα», «θα πάμε εκδρομή», «τα ξέρω».

 

     Οι πιο συνηθισμένες δικαιολογίες για να αποφύγει το παιδί να μελετήσει. Υπάρχει τρόπος να τις ξεπεράσουμε;

     Όλοι οι γονείς θα ήθελαν να υπάρχει ένας μαγικός τρόπος να ενθαρρύνουν το παιδί να μελετήσει στο σπίτι. Δυστυχώς, δεν υπάρχει μαγικό ραβδάκι γι αυτό. Υπάρχουν όμως κάποιες μέθοδοι που βοηθούν το παιδί να αναπτύξει και να διατηρήσει ένα πρόγραμμα μελέτης. Για κάποιους γονείς, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει και οι ίδιοι να αλλάξουν τη δική τους στάση απέναντι στη μελέτη και στον τρόπο που παρακινούν ή όχι το παιδί να μελετήσει.

     - Κατανοήστε τα πλεονεκτήματα της μελέτης στο σπίτι: αν εσείς δεν πιστεύετε ότι έχει σημασία το παιδί να διαβάζει στο σπίτι, θα είναι πολύ δύσκολο να πείσετε το παιδί να κάνει τις εργασίες του.

· Η μελέτη στο σπίτι ενισχύει αυτά που διδάχτηκε το παιδί στο σχολείο και δίνει ευκαιρίες περισσότερης εξάσκησης.

· Με τη μελέτη στο σπίτι το παιδί μαθαίνει να είναι συνεπές, υπεύθυνο, να οργανώνει το χρόνο και το χώρο του και να συγκεντρώνεται.

· Καθιερώστε έναν χώρο ήσυχο και με καλό φωτισμό για να μελετά το παιδί. Καλό είναι να βρίσκεται μακριά από τον υπολογιστή ή την τηλεόραση ή, αν αυτό δεν γίνεται, οι συσκευές να είναι κλειστές.     

   Συζητήστε με το παιδί: στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς, καθίστε με το παιδί, ιδιαίτερα αν αυτό είναι μικρό, και συζητήστε για το πώς σκοπεύει να χειριστεί τη μελέτη στο σπίτι. Έτσι, μπορείτε να θέσετε κανόνες από κοινού, τους οποίους θα χρησιμοποιείτε για να του υπενθυμίσετε ότι ξέφυγε ή για να το επιβραβεύσετε, αν τους ακολούθησε.

· Συναποφασίστε, όσο αυτό είναι δυνατό, την ώρα της μελέτης. Αφήστε το παιδί να αισθανθεί ότι έχει κάποιο έλεγχο, δίνοντας του επιλογές για το πότε θα μελετήσει. Διατηρήστε ένα κάπως σταθερό πρόγραμμα ώστε το παιδί να ξέρει πότε θα διαβάσει.

· Καθοδηγήστε το να κάνει πρώτα αυτά που θεωρεί δύσκολα, καθώς θα είναι πιο ξεκούραστο.

· Αφήστε κάποιες περιόδους όπου το παιδί δεν θα διαβάζει καθόλου, όπως την Παρασκευή το βράδυ, ή την Κυριακή.

    Χρησιμοποιήστε την επιβράβευση για να βρει το παιδί εσωτερικά κίνητρα: Δίνοντας περισσότερη σημασία στην καλή δουλειά και όχι στην κακή ή στα λάθη, τονώνετε τον ενθουσιασμό του παιδιού και τη θέλησή του να συνεχίσει την προσπάθεια.

 

 

Προστασία από το σεισμό

Δημοσιεύθηκε : Δευτέρα, 25 Σεπτεμβρίου 2017
Γράφτηκε από τον/την Iliana Stavrou

 

Οδηγίες σε περίπτωση σεισμού

 

• Καλυπτόμαστε αμέσως κάτω από τα θρανία μας κρατώντας με το χέρι μας το πόδι του θρανίου, εάν την ώρα του σεισμού βρισκόμαστε μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας.

• Προφυλασσόμαστε κατάλληλα ανάλογα με τη θέση που βρισκόμαστε την ώρα του σεισμού (π.χ. διάδρομο, τουαλέτα), σύμφωνα με την οδηγία: «Μένω στο χώρο που βρίσκομαι, Σκύβω, Καλύπτομαι, Κρατιέμαι», εάν δεν βρισκόμαστε σε αίθουσα διδασκαλίας. Εάν στο χώρο που βρισκόμαστε δεν υπάρχει γερό, ξύλινο τραπέζι ή γραφείο για να καλυφθούμε, πλησιάζουμε στο δάπεδο και καλύπτουμε το κεφάλι και τον αυχένα με τα χέρια μας.

• Παραμένουμε προφυλαγμένοι για όσο χρόνο διαρκεί ο σεισμός.

• Παραμένουμε στον αύλειο χώρο, μακριά από τις όψεις του κτιρίου, εάν βρισκόμαστε στο προαύλιο κατά τη διάρκεια της σεισμικής δόνησης.

• Μετά το τέλος της σεισμικής δόνησης, βγαίνουμε από τα θρανία κάτω από τα οποία είχαμε προφυλαχθεί και προετοιμαζόμαστε για την εκκένωση της αίθουσας σύμφωνα με τις οδηγίες του/της δασκάλου/δασκάλας μας.

• Εκκενώνουμε το σχολικό κτίριο, σύμφωνα με το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του Σχολείου, χωρίς να τρέχουμε, γρήγορα και με τάξη.

• Συγκεντρωνόμαστε ανά τμήμα στο κεντρικό προαύλιο και βοηθάμε το/τη δάσκαλο/α μας να πάρει παρουσίες.

• Ακολουθούμε τις οδηγίες που μας δίνονται από τους εκπαιδευτικούς.

• Παραμένουμε στο χώρο καταφυγής έως ότου παραληφθούμε από τους γονείς μας, σε περίπτωση που ανακοινωθεί απόφαση διακοπής της λειτουργίας του Σχολείου.

• Εάν βρεθούμε μόνοι μας εντός του σχολικού κτιρίου π.χ. διάδρομο, τουαλέτα (εκτός αίθουσας διδασκαλίας), προφυλασσόμαστε κατάλληλα ανάλογα με το χώρο που βρισκόμαστε την ώρα του σεισμού και εκκενώνουμε το σχολικό κτίριο μετά το πέρας της σεισμικής δόνησης σύμφωνα με το Σχέδιο του Σχολείου, δηλαδή κατευθυνόμαστε στο προαύλιο του σχολείου και πηγαίνουμε στο τμήμα μας.

• Εάν κατά τη διάρκεια της εκκένωσης του κτιρίου εκδηλωθεί νέα σεισμική δόνηση, προφυλασσόμαστε κατάλληλα ανάλογα με τη θέση που βρισκόμαστε (κλιμακοστάσιο, διάδρομο κ.α.), σύμφωνα πάντοτε με την οδηγία: «Μένω στο χώρο που βρίσκομαι, Σκύβω, Καλύπτομαι, Κρατιέμαι». Μετά το πέρας του σεισμού αυτού συνεχίζουμε κανονικά την εκκένωση του σχολικού κτιρίου.

 

 

Οδηγίες για τη σχολική τσάντα

Δημοσιεύθηκε : Τετάρτη, 20 Σεπτεμβρίου 2017
Γράφτηκε από τον/την Iliana Stavrou

 

                  Η σχολική τσάντα

     Η σχολική τσάντα ενοχοποιείται για την εμφάνιση της σκολίωσης στους μαθητές και για αυτό δεν πρέπει να είναι βαριά, ούτε να κρατιέται με λάθος τρόπο. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι τα λάθη που γίνονται με τη σχολική τσάντα, αν γίνονται συστηματικά σε βάθος χρόνου αυξάνουν κατά 50% την πιθανότητα να εμφανιστεί σκολίωση στους μαθητές ή να επιδεινωθεί η προϋπάρχουσα ιδιοπαθής σκολίωση. Σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες, το βάρος της σχολικής τσάντας δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεπερνά το 1/6 του σωματικού βάρους του παιδιού και είναι εντελώς λάθος παιδιά που ζυγίζουν τριάντα κιλά να κρατούν τσάντες, οι οποίες φτάνουν τα 7-8 κιλά.

Σχολικές τσάντες σακίδια Vs τσάντες χειρός

    Οι μαθητές πρέπει να προτιμούν τα σακίδια πλάτης και όχι τις τσάντες χειρός, ενώ τα καταλληλότερα σακίδια για την πρόληψη της σκολίωσης είναι όσα έχουν ειδική επένδυση από κάποιο σπογγώδες υλικό (π.χ. λάτεξ) στην πλάτη και τις τιράντες. Στις σχολικές τσάντες σε στυλ σακίδιο πλάτης, οι τιράντες πρέπει να είναι φαρδιές, ώστε να μοιράζεται σωστά το βάρος στην πλάτη, ενώ είναι σημαντικό το παιδί να φορά το σακίδιο σωστά και με τις δύο τιράντες. Όταν τα παιδιά φορούν το σακίδιο μόνο με την μία τιράντα (κάτι που γίνεται συχνά και για λόγους ευκολίας αλά και σαν στυλ), τότε είναι σαν να κρατούν μια τσάντα χειρός αφού το βάρος της σχολικής τσάντας δεν κατανέμεται σωστά στην πλάτη τους. Συνεπώς όταν τα σακίδια πλάτης φοριούνται από την μία μόνο πλευρά ισοδυναμούν με τσάντα χειρός σε ότι αφορά τον κίνδυνο σκολίωσης.

Η σχολική τσάντα ψηλά στην πλάτη

     Επίσης οι τσάντες σε στυλ σακίδιο πλάτης πρέπει να φοριούνται ψηλά, δηλαδή το επάνω μέρος τους να βρίσκεται στο ύψος της ωμοπλάτης και να μην πέφτουν χαμηλά πίσω στη μέση γιατί τότε το σώμα γέρνει μπροστά ώστε να αντισταθμίσει το βάρος. Όταν ο κορμός γέρνει προς τα εμπρός αυξάνεται ο κίνδυνος κύφωσης, ενώ μεγαλώνουν και τα φορτία που δέχεται η σπονδυλική στήλη στη μέση. Έτσι εντείνεται ο κίνδυνος για σκολίωση και πόνους στη μέση που μπορεί να εκδηλωθούν στην μετέπειτα ζωή .

Πώς να γεμίζουν τα παιδιά την σχολική τσάντα

      Σημαντικός όμως είναι και ο τρόπος που οι μαθητές γεμίζουν την σχολική τσάντα. Ο σωστός τρόπος είναι να ξεκινούν από τις θήκες που βρίσκονται πιο κοντά στην πλάτη γιατί το βάρος τους εκμηδενίζεται. Επίσης πρέπει να αποφεύγουν να τοποθετούν μέσα στη σχολική τσάντα βαριά αντικείμενα και να παίρνουν στο σχολείο μονάχα τα απαραίτητα. Επειδή στα κορίτσια ο σκελετός ωριμάζει ταχύτερα, οι μαθήτριες πρέπει να προσέχουν πολύ τι βάζουν στην σχολική τους τσάντα και πώς την κρατούν. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται από τους μαθητές και τις μαθήτριες στις ηλικίες 11-15 ετών (τα κορίτσια) και 13-17 ετών (τα αγόρια), καθώς λάθη με την σχολική τσάντα σε αυτά τα κρίσιμα στάδια ζωής μπορούν να επιδεινώσουν την σκολίωση ή να προκαλέσουν την μετέπειτα εμφάνισή της.

 

Δήμητρα Ρέτσου

Περισσότερα Άρθρα...